پاسخ توده های بومی گیاه دارویی شوید (anethum graveolens) به تنش کادمیوم

کادمیوم جزو فلزات سنگین طبقه بندی می شود و از منابع مختلف به ویژه مصرف کودهای فسفری با غلظت کادمیوم بالا و کاربرد فاضلاب های صنعتی به خاک اضافه و موجب آلودگی محیط زیست می-گردد. در این تحقیق آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با دو عامل اکوتیپ (10سطح) و تنش کادمیوم (دو سطح) در سه تکرار انجام شد. تنش کادمیوم در غلظت-های 100 و 200 میکرومول به صورت کلرید کادمیوم همراه با شاهد اعمال شد. در آزمایش صفات مورفولوژیکی، شاخص های رشد، پرولین، محتوای نسبی آب برگ، تراوش الکترولیتی و غلظت کادمیوم در بخش های مختلف گیاه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که تفاوت بین سطوح تنش برای وزن تر و خشک ریشه، طول ریشه، وزن تر و خشک بخش هوایی، بیوماس کل، ارتفاع بوته، سطح برگ، محتوای نسبی آب برگ، پرولین و میزان غلظت کادمیوم در ریشه، غلظت کادمیوم در بخش هوایی، rgr، nar، agr، lad، rlgr و تراوش الکترولیت معنی دار است، ولی در مورد قطر ساقه اختلاف معنی داری مشاهده نگردید. اثر متقابل اکوتیپ و تنش برای صفات مورد بررسی غیر از غلظت کادمیوم در ریشه و غلظت کادمیوم در بخش هوایی معنی دار نشد. تود? بومی اردبیل کمترین کاهش را از نظر بیوماس کل نشان داد. تجمع پرولین در اثر تنش کادمیوم افزایش یافت و این افزایش برای توده های متحمل و حساس مشابه بود. با افزایش سطح تنش تراوش الکترولیتی افزایش یافت و توده های یزد، شهرضا، ورزنه، مشهد، مبارکه، ورامین، اصفهان و بیرجند بیشترین میزان تراوش الکترولیتی را داشتند. اکوتیپ اردبیل با بیشترین انتقال کادمیوم جذب شده توسط ریشه به اندام هوایی به عنوان اکوتیپ برتر گیاه پالایی معرفی شد.